BETAMETHASONE - بتامتازون
| موارد مصرف | بتامازون براي درمان‌جايگزيني در نارسايي غده فوق كليوي‌استفاده مي‌شود. اين دارو همچنين دردرمان علامتي اختلالات التهابي و آلرژيك‌در جهت سركوب كردن سيستم ايمني،هيپرپلازي مادرزادي غده فوق كليوي وادم مغزي نيز موثر است. | ||
| موارد منع مصرف | 1 ـ تزريق داخل مفصلي‌اين دارو در مواردي مثل: جراحي ترميمي مفاصل، اختلالات انعقادي‌خون، شكستگي داخل مفصلي، عفونت‌اطراف مفصل يا سابقه ابتلاء به‌آن، پوكي‌استخوان اطراف مفصل به‌دلايلي غيرآرتريت و مفصل ناپايدار نبايد مصرف‌شود. 2 ـ اين دارو در پيشگيري از سندرم زجرتنفسي نوزادان، در صورت وجودآمنيونيت، عفونت يا تب، عفونت باهرپس،عدم كفايت جفت و پارگي زودرس غشاءنيز نبايد مصرف شود. | ||
| مکانیسم اثر | اين دارو باعبور از غشاءسلولي به‌گيرنده‌هاي خود در سيتوپلاسم‌متصل شده و كمپلكس دارو ـ گيرنده واردهسته سلولي مي‌شود. اين كمپلكس‌بااتصال به‌نواحي خاصي از DNA موجب‌تحريك روند رونويسي mRNA و به‌دنبال‌آن ساخت آنزيم‌هايي مي‌گردد كه در نهايت‌مسئول اثرات سيستميك‌كورتيكواستروئيدها مي‌باشند. اين دارو باجلوگيري از تجمع سلولهاي التهابي درناحيه التهاب، مهار فاگوسيتوز و آزادشدن‌آنزيم‌هاي مسئول در التهاب و مهار ساخت‌و آزاد شدن واسطه‌هاي شيميايي التهاب‌اثرات ضدالتهابي خود را اعمال مي‌كنند. | ||
| فارماکونتیک | بتامتازون سريعا وبه‌خوبي از دستگاه گوارش جذب مي‌شود.شكل ترزريقي آن نيز از عضله به‌خوبي‌جذب مي‌شود. به‌طور عمده در كبد ومقاديري نيز در كليه و بافتهابه‌متابوليت‌هاي غيرفعال تبديل مي‌شود. | ||
| هشدارها | 1 ـ استفاده طولاني مدت‌بتامتازون در كودكان مي‌تواند منجربه‌مهار رشد شود. 2 ـ به‌دنبال مصرف اين دارو ممكن است‌تست‌هاي بررسي عملكرد محورهيپوتالاموس ـ هيپوفيز ـ غده فوق كليوي‌دچار اختلال شود. 3 ـ در افراد مسن و به‌خصوص خانم‌هاي‌يائسه، شانس ايجاد پوكي استخوان وافزايش فشار خون، بالا مي‌رود. 4 ـ در صورت نياز به‌جراحي و يا درمان‌اضطراري و نيز مصرف دارو در بيماران‌ديابتي، بايد احتياط كرد. | ||
| عوارض جانبی | درمان دراز مدت بابتامتازون، بيمار را از جهت ابتلابه‌بيماريهاي عفوني مستعد مي‌كند و ازطرفي علائم عفونت نيز پنهان مي‌شود.مصرف مقادير بالاي بتامتازون مي‌توانداختلالات رواني را تشديد كند. آب مرواريدكاهش يا تاري ديد و تكرر ادرار وپرنوشي، قرحه گوارشي، علائم شبه‌كوشينگ، آكنه، درد در ناحيه سريني وافزايش فشار خون از عوارض جانبي داروهستند. | ||
| تداخل دارویی | مصرف همزمان اين‌دارو با ريفامپين، داروهاي ضدصرع مانندكاربامازپين، فنوباربيتال، فني‌توئين وپريميدون موجب تسريع متابوليسم‌بتامتازون و كاهش اثر دارو مي‌گردد. اين‌دارو ممكن است باعث كاهش اثر داروهاي‌پائين آورنده قندخون و يا داروهاي كاهنده‌فشارخون گردد. | ||
| نکات قابل توصیه | 1 ـ براي به‌حداقل‌رساندن تحريك گوارشي شكل خوراكي‌بتامتازون بايد بعد از غذا مصرف شود. 2 ـ از قطع ناگهاني مصرف دارو بعد ازاستفاده طولاني (بيش از 3 هفته) پرهيزشود. 3 ـ در طول درمان، مصرف سديم بايستي‌محدود شده و مصرف مكمل‌هاي حاوي‌پتاسيم توصيه مي‌شود. 4 ـ معاينات چشم پزشكي در طول درمان‌دراز مدت، به‌طور مرتب بايد انجام گيرد. مقدار مصرف خوراكي: بزرگسالان: به‌ميزان 5 mg/day ـ 0/5 و دركودكان باعدم كفايت آدرنال 17/5mcg/kgيا 0/5mcg/m2 در سه مقدار منقسم‌استفاده مي‌شود و در ساير موارد250mcg/kgـ60 يا mg/m2 7/5ـ2 در سه يا چهار مقدار منقسم شده استفاده‌مي‌شود. تزريقي: بزرگسالان: به‌صورت تزريق داخل‌مفصلي، داخل ضايعه يا تزريق در بافت‌نرم حداكثر تا 9 ميلي‌گرم بتامتازون (12ميلي‌گرم بتامتازون دي سديم فسفات)مصرف مي‌شود. در صورت نياز اين مقدارتكرار مي‌شود. از راه عضلاني يا تزريق ياانفوزيون آهسته داخل وريدي نيز 20ـ4ميلي‌گرم كه در 24 ساعت مي‌توان اين‌مقدار را حداكثر 4 بار تكرار نمود، مصرف‌مي‌شود. در بزرگسالان مقدار 12ـ 1/5 ميلي‌گرم ازشكل طولاني اثر دارو (LA)داخل مفصل‌تزريق مي‌شود كه در صورت نياز مي‌توان‌آن را تكرار كرد. داخل پوست يا ضايعه به‌مقدار mg/m2 1/2 تا حداكثر 6 ميلي‌گرم كه‌هر هفته مي‌تواند تكرار شود. به‌صورت‌داخل عضلاني مقدار 9 mg/dayـ 0/5مي‌تواند استفاده شود. كودكان: به‌صورت تزريق داخل وريدي‌آهسته و به‌ميزان يك ميلي‌گرم در كودكان‌يكسال و پائين‌تر تا 2 ميلي‌گرم در سنين5 ـ1 سال و 4 ميلي‌گرم در سنين 12ـ6 سال‌تجويز مي‌شود. | ||
| مقدار مصرف | |||
| اشکال داروئی | Tablet: 0.5 mg Injection: 4 mg/ml Injection: (Betamethason LA) [Betamethasone Acetate 3 mg + Betamethasone (as disodium phosphate)3 mg/ml] | ||