
همة ما حداقل يك بار درد كمر را در طول زندگي تجربه كرده ايم كه عامل بالقوهِ وجود اين شرايط به طور عمده مكان هـــاي كاري مي باشد. عوارض استخواني ومفصلي ناشي از كار و تغيير شكل وضعيت طبيعي بدن از زمان هـــاي قديم شناخته شده اند.
شغل و كار ضمن اين كه زندگي كارگر را تأمين مي كند براي سلامت او نيز خطراتي را به بار مي آورد. تكرار مداوم حركات يكنواخت باعث مي شود كه بدن حالتي را كه در موقع انجام دادن اين حركات به خود مي گيرد حفظ نمايد ، در نتيجه از حالت طبيعي خود خارج شده و وضع غيرعادي به خود بگيرد كه ممكن است باعث درد عضلات مربوط شود.
1 ) سن : شايع ترين سن ابتلاي به كمردرد ، سنين ميانسالي است.
2 ) بيماري ها: از جمله پوكي استخوان ، اسكوليوز (خميدگي بيش از حد ستون فقرات(، تنگي كانال نخاع و آنفلوانزا را مي توان نام برد.
3 ) ضربه: ضربــه يـــا سقـوط به پشت مي تواند باعث كشيدگي يا پارگي بافت هاي اطراف ستون فقرات يا حتي منجر به شكستگي استخوان شود.
4 ) استرس يا عصبانيت: هيجانات شديد مي تواند باعث انقباض عضلات پشت شود و عضلات منقبض شده مي توانند درد ايجاد كنند. همچنين عضلات منقبض شده، مستعد كشيده شدن هستند.
5 ) نحوة حركت : حركات ناشيانة پيچ خوردگي يـــا تقلاي بيش از حــد مي تواند باعث كشش يا پارگي تاندونها، ليگامانها (رباطها (و عضلات موجود در ناحيه كمر شود.
6 ) ورزش نكردن : ستون فقرات انسان بايد توسط عضلات قوي هم در ناحيه جلو و هم عقب حمايت شوند ، اگر به اندازه كافي ورزش نكنيم اين عضلات ضعيف گشته و ستون فقرات بدن را مستعـــــد آسيب مي كند.
7 ) ورزش هاي غلط : در صورتي كه به طور مكرر مبتلا به كمـــردرد مي شويد بايد در ورزش مورد علاقه تان كه باعث پيچش يا خم شدن ستون فقراتتان مي شود، تجديد نظر كنيد.
8 ) عادت خوابيدن : طرز خوابيدن مي تواند منجر به كمردرد شود؛ در صورتي كه به شكم خوابيده شود يا تشك خيلي نرم باشد يا بالش خيلي بزرگ باشـــد ستون فقرات بـدن ممكن است بيش از حد خـم و به كمر درد منجـر شود ؛ از طرفي در صورتي كه تشك خيلي سفت باشد ستون فقرات بدن ممكن است بيش از حد صاف قرار گيرد و احساس ناراحتي شود.
9 ) گرم كردن: فردي كه بدون گرم كردن بدن ورزش مي كند ممكن است دچار كمردرد شود ؛ علت اين امر آن است كه وقتي عضلات سرد و سفت هستند بيشتر مستعد كشيدگــــي مي باشند
10) اضافه وزن: اضافه وزن احتمال كمردرد را در بدن افزايش مي دهد. وزن اضافي باعث مي شود كه بار بيشتري بر كمر تحميل شود.
11 ) وضعيت هاي قرارگيري نامطلوب : در صورتي كه ساعت ها با پشت قوز كرده يا شانه هاي افتاده بنشينيم يا بايستيم يا در حالت قوز كرده راه برويم احتمال ابتلا به كمردرد افزايش مي يابد؛ به خصوص خانم هايي كه كفش هاي پاشنه بلند مي پوشند بايد مراقب باشند و علت آن اين است كه ستون فقرات در حالت طبيعي به شكل حرف S مي باشد و ناحيه كمر قوسي به سمت داخل دارد. استفاده از كفش هاي پاشنه بلند باعث مي شود كه اين قوس افزايش يافته و كشش بيشتري بر روي عضلات و ديسك اعمال گردد.
12) روش غلط برداشتن اشياي سنگين: براي انجام كارهاي خيلي سنگين و سخت و يا كارهايي كه به نيروي خيلي زياد نياز دارند سطح كار بايد از حد معمول پايين تر باشد . از حمل و جابجا كردن وسايل سنگين با يك دست دوري نماييم. اگر برداشتن بار بايستي به طور دايم انجام گيرد وزن بار بايد هر دفعه نسبت به قبل سبكتر شده تا فرد زود خسته و آسيبي به كمر وي وارد نشود؛ همچنين بايد سعي كنيم تا آنجا كه امكان دارد بار را به بدن خود نزديك كنيم و هنگام حمل پشت خود را خم نكنيم و از ليز نخوردن پا و عدم وجود موانع در سر راه مطمئن شويم.
هميشه موقع كاركردن دو قانون اصلي ارگونومي را به خاطر داشته باشيم:
1 ـ وضعيت بدن هنگام كار نبايد براي تمام زمان انجام كار ثابت باشد.
2 ـ ابعاد و اندازة بدن افراد با يكديگر يكسان نيست پس وسايل كار و محل كار بايد درست طراحي شده و قابل تنظيم و تطبيق با انسان باشد.
يچگاه براي مدت طولاني در يك وضعيت ثابت نايستيد، هر چند دقيقه يكبار وزن خود را از يك پا به پاي ديگر منتقل كنيد.
زمانيكه مجبور هستيد، كار را سرپايي انجام دهيد و يا در يك مكان بمدت طولاني بايستيد، مثل ايستادن در صف، آشپزخانه، ضمن اطوكردن و… پاي خود را روي يك پله و يا چهارپاية كوتاهي با ارتفاع حدود cm20-15 قرار دهيد به طوريكه يك زانو خم شده، روي چهارپايه قرار گيرد و پس از ده دقيقه پاي ديگر را بر روي چهارپايه قرار دهيد.
هنگاميكه مجبوريد بايستيد ولي كاري انجام ندهيد مانند سربازان در صبحگاه، ابتدا روي يك پا بايستيد (وزن خود را روي يك پا بياندازيد) و پاي مقابل را، پاي حمايتكننده قرار دهيد و پس از چند دقيقه پا را عوض كنيد.
در موقع ايستادن از گذاشتن دستها به كمر و تكيه كردن به عقب خودداري كنيد. بهتر است دستها در جلوي بدن قرار گرفته و تنه مختصري به جلو خم شده، پاها كمي از هم باز بوده و يك پا كمي جلوتر از پاي ديگر قرار گيرد
سعي كنيد هرگز روي شكم نخوابيد، اگر بدليل كمردرد حاد ناگزير از اين كار هستيد حتماً يك بالش كوچك زير شكم يا تنه قرار داده و يك پا را كمي خم كنيد و بالش زير سر نگذاريد.
راحتترين شكل خوابيدن به صورت طاق باز يا به پهلو ميباشد. اگر طاق باز ميخوابيد و هيچگونه درد و ناراحتي در زانو نداريد، از يك بالش كوتاه زير زانوها استفاده نمائيد. هنگام به پهلوخوابيدن، زانوها خم باشد به طوريكه كف دست به آنها برسد. در هنگام درد حاد كمر ميتوان از يك بالش كوچك بين دو زانو استفاده كرد.
تشتك بايد صاف و محكم باشد. از تشكهاي خيلي سخت و يا فلزي و شل استفاده نكنيد.
اندازه بالش بهتر است كوتاه (ارتفاع حدود 10-5 سانتيمتر) باشد. در اين شرايط زاوية سر در حدود 30-15 درجه قرار ميگيرد و بهترين وضعيت جهت كاهش فشار روي عضلات گردن و در نتيجه ريشههاي عصبي ميباشد.
هيچگاه به طور ناگهاني از تختخواب خارج نشويد، بلكه ابتدا به طرف كنار تخت بچرخيد و زمانيكه پاها از لبة تخت آويزان شد با كمك دستها مدتي بنشينيد و سپس برخيزيد. رعايت اين وضعيت بخصوص در مواقع كمردرد حاد ضروري است.
وضعيت مناسب راهرفتن:
راهرفتن صحيح هميشه مورد توجه اكثر افراد جامعه بوده است چرا كه رعايت اصول راهرفتن و پيادهروي نه تنها در پيشگيري و درمان كمردرد مؤثر است، بلكه معرف شخصيت و روحيات افراد نيز ميباشد. افراد منظم و دقيق با گامهاي استوار و به حالت كشيده راه ميروند. افراد عجول گامهاي بلند و سريع برميدارند. افراد آرام و شاد با سرعت متوسط راه ميروند و اكثراً داراي يك وضعيت صحيح در راهرفتن هستند، به شما توصيه ميكنيم كه با اصلاح راهرفتن خود، شادابي و نشاط را به خود برگردانيد و اثرات مثبت روحي و رواني آن را در زندگي روزمره مشاهده كنيد.
· هنگام راهرفتن بايد پيش از هر چيز به وضعيت لگن توجه شود به طوريكه چرخش لگن رو به عقب باشد تا گودي كمر صاف شده و برجستگي باسن كم شود. در اين حالت شكم سفت شده و گوشها در امتداد شانه قرار ميگيرند.
· انتخاب كفش مناسب در پيادهروي نكته بسيار مهمي است. كفش بايد كاملاً قالب پا باشد. نرم بوده و پشت آن بريده باشد. پاشنة كفش بهتر است 3 سانتيمتر ارتفاع داشته باشد و براي خانمها در صورت تمايل حداكثر 5 سانتيمتر باشد. هرگز از كفش پاشنه بلند استفاده نكنيد. در سطوح ناهموار و سربالايي و سرپائيني پيادهروي نكنيد.
· هنگام راهرفتن بهتر است جهت حفظ بهتر تعادل بدن، حركات پاندولي دستها رعايت شود به طوريكه دست راست با پاي چپ و دست چپ با پاي راست حركت كند.
· در موقع راهرفتن هنگامي كه ميخواهيد تغيير مسير دهيد و به راست يا چپ بچرخيد، ابتدا پاها را به طرف راست پا چپ حركت داده و سپس تنه را به آن طرف بچرخانيد. نظير آنچه در حركات سربازي انجام ميدهند.
· هنگام عبور از درها، آنها را كاملاً باز كنيد تا به راحتي از آن عبور كنيد.